SÁCH THAM KHẢO: PHÁT TRIỂN XUẤT KHẨU NÔNG SẢN BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM

Phát triển bền vững là quá trình thế hệ hôm nay phát triển nhưng vẫn giữ gìn đầy đủ cơ hội và nguồn lực cho thế hệ tương lai. Khái niệm bền vững trong xuất khẩu nông sản không chỉ bao hàm việc nâng cao giá trị hàng hóa và hiệu quả kinh tế, mà còn đòi hỏi đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ môi trường và khả năng thích ứng dài hạn. Việc phát triển xuất khẩu nông sản theo hướng bền vững không đơn thuần là mở rộng thị trường, mà phải gắn với quá trình đa dạng hóa sản phẩm, xây dựng chuỗi giá trị khép kín, bảo hộ thương hiệu và thực hiện truy xuất nguồn gốc minh bạch.

Xuất khẩu nông sản bền vững đóng vai trò thiết yếu trong chiến lược phát triển kinh tế dài hạn của Việt Nam, không chỉ vì giá trị kim ngạch ngày càng tăng mà còn bởi khả năng lan tỏa tích cực tới xã hội, môi trường và quá trình hội nhập quốc tế. Là quốc gia nhiệt đới với nền nông nghiệp phong phú, Việt Nam đã từng bước vươn lên trở thành một trong những nhà xuất khẩu nông sản lớn nhất thế giới, với các mặt hàng chủ lực như gạo, cà phê, trái cây, hạt điều và thủy sản hiện diện tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Sự phát triển bền vững trong xuất khẩu nông sản tạo điều kiện nâng cao chuỗi giá trị, thúc đẩy sản xuất theo hướng thị trường, tạo việc làm ổn định cho hàng triệu lao động nông thôn, đóng góp đáng kể vào giảm nghèo và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Sau hơn hai thập kỷ hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản. Từ mức kim ngạch khiêm tốn 4,2 tỷ USD năm 2000, đến năm 2024, con số này đã vươn lên 62,5 tỷ USD, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới. Các mặt hàng chủ lực như gạo, cà phê, hạt điều, trái cây nhiệt đới, thủy sản và gỗ đã khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, góp phần quan trọng vào tăng trưởng GDP, ổn định kinh tế vĩ mô và cải thiện đời sống nông dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nổi bật, quá trình phát triển xuất khẩu nông sản vẫn tồn tại nhiều hạn chế mang tính hệ thống. Cơ cấu xuất khẩu chưa hợp lý, giá trị gia tăng còn thấp, chất lượng sản phẩm thiếu ổn định, và sự phụ thuộc vào một số thị trường lớn khiến ngành nông nghiệp dễ bị tổn thương trước biến động toàn cầu. Thể chế thương mại chưa đồng bộ, năng lực doanh nghiệp còn yếu, nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu hội nhập, và đầu tư cho khoa học công nghệ còn hạn chế là những nguyên nhân sâu xa cản trở quá trình chuyển đổi sang mô hình xuất khẩu bền vững. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, cạnh tranh thương mại và yêu cầu ngày càng cao từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, phát triển xuất khẩu nông sản bền vững không chỉ là một lựa chọn mà là một tất yếu chiến lược. Bền vững ở đây không chỉ giới hạn trong khía cạnh môi trường, mà còn bao gồm hiệu quả kinh tế, công bằng xã hội và khả năng thích ứng dài hạn. Do đó, cần xây dựng chiến lược, giải pháp phát triển xuất khẩu nông sản bền vững ở Việt Nam hiện nay. Xin trân trọng giới thiệu cuốn sách: “Phát triển xuất khẩu nông sản bền vững ở Việt Nam”. Nội dung cuốn sách gồm 4 chương:

Chương 1: Một số vấn đề chung về phát triển nông sản bền vững;

Chương 2: Thực trạng phát triển nông sản bền vững ở Việt Nam;

Chương 3: Thực trạng chính sách phát triển nông sản bền vững ở Việt Nam;

Chương 4: Định hướng và giải pháp phát triển nông sản bền vững ở Việt Nam.